De Aboriginals en het heelal

We weten dat, ondanks onze uitgebreide maar onvolledige kennis van het heelal,
alles wat zich daarboven bevindt, één groot mysterie was. Deze onwetendheid heeft
geleid tot talloze kunstwerken en mythen. Zelfs de Aboriginals, de oorspronkelijke
bewoners van het Australische continent, hebben een erfenis achtergelaten van
kunstwerken en ideeën over astronomie, vastgelegd in schors-schilderijen,
gravures en steencomposities.

In 1948 werden tijdens een van de grootste expedities in Australië ongeveer 36
kunstwerken ontdekt, die opvallende symbolen, ideeën en concepten bevatten die
samen één groot verhaal vormen over de Aboriginals’ visie op astronomie. Helaas
zijn deze kunstwerken nu verspreid over verschillende musea wereldwijd, omdat
destijds niet werd beseft dat ze gezamenlijk een verhaal over de astronomische
geschiedenis konden vertellen. Desalniettemin zijn de betekenissen van
verschillende symbolen wel ontrafeld, waarvan hieronder enkele voorbeelden worden
genoemd.

De maan

De Maan neemt in de Aboriginal-cultuur een mannelijke gedaante aan. Het werd
daarom vaak afgebeeld als een mannetje of een figuur onder een sikkel (zie figuur
1). Volgens de verhalen werden vrouwen met een kinderwens aangeraden om lang
naar de Maan te staren, in de hoop op een vruchtbaarder leven.

De Melkweg

De Melkweg werd door de Aboriginals geassocieerd met een hemelse rivier, waar de
geesten van voorouders leven. Deze geesten werden voorgesteld als vissen en
waterleliebollen, die werden gesymboliseerd door de sterren (zie figuur 2). Dit werd
dan ook afgebeeld in de kunstwerken van de Aboriginals, zoals te zien is op de
afbeelding.

Venus

De planeet Venus, bekend als de Morgenster of Barnumbir, werd geassocieerd met de dood in de Aboriginal-cultuur. Volgens overleveringen was de Morgenster verbonden met het eiland van de doden via een lang touw, waarop mensen zouden zijn die het touw vasthouden (zie figuur 3). Hierdoor werd de overgang van een overleden persoon op aarde naar het eiland van de doden als veilig en vreedzaam beschouwd. Bij zonsondergang, wanneer de Barnumbir tevoorschijn komt, werd er gewaakt over de levende mensen op aarde. Bij zonsopgang werd (volgens de Aboriginals) de Morgenster teruggetrokken naar de kust en in een zak gestoken, waardoor deze gedurende de dag niet meer zichtbaar was. Ceremonies werden gehouden om ervoor te zorgen dat de doden veilig naar het eiland van de doden konden reizen. De verschillende vruchten aan het uiteinde van de touwen toonden de plaatsen waar de Barnumbir was geweest.

Deze schilderijen, die zon, maan, planeten en sterrenbeelden afbeelden, hebben diepgaande culturele en astronomische betekenissen voor de Aboriginals. Ze vertegenwoordigen een onschatbaar erfgoed dat nauw verweven is met hun overtuigingen en rituelen.

Het bestuderen van de kunst van de Aboriginals geeft ons een kijk op hoe verschillende culturen de hemel interpreteren. Ze zagen niet alleen een andere helft van de hemel, maar gaven er ook een hele andere betekenis aan. Elke cultuur zal zo zijn eigen mythes en verhalen verzinnen, in een poging om de pracht van de sterren en planeten te kunnen verklaren.

Bron: Bron: Bhathal, R., & Mason, T. (2011). Aboriginal astronomical sites, landscapes and paintings. Astronomy & Geophysics, 52(4), 4.12-4.16. https://doi.org/10.1111/j.1468-4004.2011.52412.x